bencede
New member
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), 18 Mart 2023’te hangardan çıkması hedeflenen Ulusal Muharip Uçak‘ın (MMU) tasarımı ve üretimi için çalışmalara devam ediyor.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, son gelişmeler hakkında çeşitli açıklamalarda bulundu.
“PARÇA DİZAYNLARI BİTTİ”
“Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün kesimlerinin tasarımı bitti.” diyen Kotil, yaklaşık 1300 mühendisin çalışmaları sürdürdüğünü bildirdi.
Kotil, MMU için yerde ve havada çalışacak yazılımlar için de 25 milyon satır kod yazılacağını söz etti.
Teknolojik gelişmeler ve sahip olunan alt yapılarla geçmişte uzun yıllar alan çalışmaların epeyce daha kısa müddette yapılabildiğini, bunun havacılık sanayisi için de geçerli olduğunu vurgulayan Kotil, “Artık yapmak istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023’te MMU’yu hangardan çıkarıyoruz, Hürjet’i, Atak-2’yi uçuruyoruz.” dedi.
YERLİ MOTOR 1 YIL İÇİNDE TESLİM EDİLECEK
Motor konusunda Kale Arge ve TEI’nin geliştirdiği motorlar bulunduğuna değinen Kotil, TEI’nin 1600 beygir turboşaft motoru 1 yıl ortasında kendilerine teslim etmeye başlayacağını belirtti.
Motor yapmada en büyük zorluğun sıcak bölge, türbin tarafında kaynaklandığını anlatan Kotil, 10 yıl ortasında seramik türbin kanatlarının ortaya çıkacağını ve bu alanda çalışan herkes için fırsat doğacağını söylemiş oldu.
Kotil, “Bu, tribün kanadı üretiminde ihtilal yapacak. Bugünkü yüksek performanslı motorları yakalamak mümkün olacak. Gelecek 10 yıl motorda hayli orjinal şeylere hamile.” diye konuştu.
Bir savaş uçağının ulusal olabilmesi için kritik ögelerinin ve motorunun yerli üretilmesi gerektiğini vurgulayan Kotil, kelamlarını şu tabirlerle tamamladı:
“Uçağın ulusal olması için motorunu yapmak zorundayız. TEI’nin turboşaft motoru bize Türkiye’nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor yapmanın en sıkıntı kısmı türbin kısmı. Türbin kısmında da tek kristal gerekiyor. Tek kristal olunca dirençler yüksek oluyor.
Yüksek sıcaklıkta termal randıman artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda kullanıyor. TUSAŞ’ın hissedarı olduğu TRMotor motor tasarımı için çalışıyor.
“İHALE SÜRECİ DEVAM EDİYOR”
Savunma Sanayii Başkanlığının MMU motoru için yürüttüğü bir ihale süreci var. Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu hususta çalışıyorlar. Bir motor yapmak 10 yıl sürer. 2028 ve daha sonrasında teslim edeceğimiz uçakta yerli motor olacak.
Bunun yurt dışı ayağı da var. Rolls Royce, Türkiye’de bunu yapma konusunda niyetini biroldukça kere belirli etmişti. Bu, bir devlet sonucu. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın yahut üçü bir ortaya gelsin, bunu yapabiliriz.
“TASARIM VE ÜRETİM SORUNUMUZ YOK”
Zira motorun alt kırılımlarında tasarım ve üretim sorunumuz yok. 2030’lara kadar kendi başımıza Türkiye olarak bunu aşarız lakin yurt haricinde öteki iş birliklerimiz de var. Seramiğe dönülürse de motor teknolojilerinde ihtilal olur.”
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, son gelişmeler hakkında çeşitli açıklamalarda bulundu.
“PARÇA DİZAYNLARI BİTTİ”
“Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün kesimlerinin tasarımı bitti.” diyen Kotil, yaklaşık 1300 mühendisin çalışmaları sürdürdüğünü bildirdi.
Kotil, MMU için yerde ve havada çalışacak yazılımlar için de 25 milyon satır kod yazılacağını söz etti.
Teknolojik gelişmeler ve sahip olunan alt yapılarla geçmişte uzun yıllar alan çalışmaların epeyce daha kısa müddette yapılabildiğini, bunun havacılık sanayisi için de geçerli olduğunu vurgulayan Kotil, “Artık yapmak istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023’te MMU’yu hangardan çıkarıyoruz, Hürjet’i, Atak-2’yi uçuruyoruz.” dedi.
YERLİ MOTOR 1 YIL İÇİNDE TESLİM EDİLECEK
Motor konusunda Kale Arge ve TEI’nin geliştirdiği motorlar bulunduğuna değinen Kotil, TEI’nin 1600 beygir turboşaft motoru 1 yıl ortasında kendilerine teslim etmeye başlayacağını belirtti.
Motor yapmada en büyük zorluğun sıcak bölge, türbin tarafında kaynaklandığını anlatan Kotil, 10 yıl ortasında seramik türbin kanatlarının ortaya çıkacağını ve bu alanda çalışan herkes için fırsat doğacağını söylemiş oldu.
Kotil, “Bu, tribün kanadı üretiminde ihtilal yapacak. Bugünkü yüksek performanslı motorları yakalamak mümkün olacak. Gelecek 10 yıl motorda hayli orjinal şeylere hamile.” diye konuştu.
Bir savaş uçağının ulusal olabilmesi için kritik ögelerinin ve motorunun yerli üretilmesi gerektiğini vurgulayan Kotil, kelamlarını şu tabirlerle tamamladı:
“Uçağın ulusal olması için motorunu yapmak zorundayız. TEI’nin turboşaft motoru bize Türkiye’nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor yapmanın en sıkıntı kısmı türbin kısmı. Türbin kısmında da tek kristal gerekiyor. Tek kristal olunca dirençler yüksek oluyor.
Yüksek sıcaklıkta termal randıman artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda kullanıyor. TUSAŞ’ın hissedarı olduğu TRMotor motor tasarımı için çalışıyor.
“İHALE SÜRECİ DEVAM EDİYOR”
Savunma Sanayii Başkanlığının MMU motoru için yürüttüğü bir ihale süreci var. Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu hususta çalışıyorlar. Bir motor yapmak 10 yıl sürer. 2028 ve daha sonrasında teslim edeceğimiz uçakta yerli motor olacak.
Bunun yurt dışı ayağı da var. Rolls Royce, Türkiye’de bunu yapma konusunda niyetini biroldukça kere belirli etmişti. Bu, bir devlet sonucu. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın yahut üçü bir ortaya gelsin, bunu yapabiliriz.
“TASARIM VE ÜRETİM SORUNUMUZ YOK”
Zira motorun alt kırılımlarında tasarım ve üretim sorunumuz yok. 2030’lara kadar kendi başımıza Türkiye olarak bunu aşarız lakin yurt haricinde öteki iş birliklerimiz de var. Seramiğe dönülürse de motor teknolojilerinde ihtilal olur.”