Sessiz Bekçi
New member
Yıllarca Latin Amerika ve Karayipler’e neredeyse hiç aldırış etmeyen Avrupa Birliği (AB) bir kez daha Atlantik’in diğer tarafına bakıyor. Avrupa, stratejik özerkliğini geliştirmek istiyor ve Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) ülkeleri ile ilişkisi, sunduğu kaynaklar nedeniyle (kritik hammaddeler, yenilenebilir enerjilerde muazzam bir gelişme…) bunu başarmak için çok önemli. Ancak bu ittifakları oluşturmak için AB’nin bir dizi zorluğun üstesinden gelmesi ve bölgeyle ilgili yapılacaklar listesini yerine getirmesi gerekecek.
Ukrayna’nın işgali: tarafsızlık ile Moskova’ya destek arasında
CELAC’ı oluşturan 33 Devlet, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline ilişkin çok farklı pozisyonlar benimsemiştir. Çoğu tarafsız bir pozisyonu korumayı tercih etti: barıştan yanalar, ancak Rusya’ya yaptırım uygulamıyorlar veya Kiev’e silah sevkiyatını desteklemiyorlar. Bunlar arasında Brezilya, Meksika, Arjantin ve Kolombiya var. Kremlin’in Bolivya, Küba, El Salvador, Nikaragua ve Venezüella gibi bölgede müttefikleri de var ve onlara destek karşılığında insani, teknik ve askeri yardım gönderiyor.
Bu hafta Brüksel’de düzenlenen EU-CELAC zirvesinde, Latin Amerika ve Karayip liderleri Ukrayna’daki savaşı açıkça kınamaktan ve Moskova’dan bahsetmekten kaçındı. Ölçülü bir açıklamada, kendilerini barışı sağlamak için diplomatik çabaların önemini savunmakla sınırladılar ve çatışmanın dünya çapında neden olduğu “muazzam acılar” için ağıt yaktılar.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve Bolivya lideri Luis Arce, Kiev’e verilen askeri yardıma atıfta bulunarak AB ve ABD’den “silahlanma yarışına” son vermelerini istedi. Ayrıca Küba, Nikaragua ve Venezüella, Daniel Ortega hükümetinin desteği olmadan devam eden belgenin dili konusunda baştan çekincelerini gösterdi.
Çin: Siyasi Bağlar ve Trilyonlarca Kredi
Asya devi son yirmi yılda CELAC ülkeleriyle diplomatik ilişkilerini özellikle 2016’dan beri paylaştıkları forum ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği masasına katılımlarıyla güçlendirdi. Başkan Xi Jinping, göreve başladığından beri bölgeyi on bir kez ziyaret etti.
Ve Çin’in gücü sadece siyasi değil. 2020 ile 2022 arasında Pekin, kamu şirketlerine ve Latin Amerika hükümetlerine trilyonlarca avroluk kalkınma kredisi sağladı. Boston Üniversitesi’nin verilerine göre Asyalı devden en çok parayı alan eyaletler, (54 milyara yakın avro ile) Venezuela, 28 bin euro ile Brezilya, 16 bin 500 euro ile Ekvador ve 15 bin 300 euro ile Arjantin oldu.
Latin Amerika da son yıllarda Çin ile ticaretini artırarak 2020 yılında 289.000 milyon avroya ulaştı. Asya ülkesinin Peru, Kosta Rika ve Şili ile de serbest ticaret anlaşmaları var; Uruguay ve Ekvador ile anlaşmalar müzakere sürecinde.
Ticaret: Mercosur ve Şili ve Meksika ile yapılan anlaşmalar
AB’nin Latin Amerika ve Karayipler’de önemli ticari çıkarları vardır. Ukrayna’daki savaşın ardından ise bölge ile serbest ticaret anlaşmaları imzalama çabaları arttı. Avrupa ekonomisi için Şili ve Meksika ile anlaşmaların yenilenmesi elzemdir; ve Mercosur (Arjantin, Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Venezuela) ile anlaşmanın engelini kaldırın.
Aralık ayında Şili ile prensipte bir anlaşmaya vardıktan sonra, iki partinin 2024’te yürürlüğe girmesi için prosedürleri hızlandırması gerekiyor. Meksika söz konusu olduğunda, yasal teklif hâlâ Obrador Yürütme Kurulu’nun nihai onayını bekliyor, bu nedenle Avrupa Parlamentosu’nun mevcut yasama organı için zamanında sonuçlanıp sonuçlanmayacağı belli değil.
Mercosur ile anlaşmanın engelinin kaldırılması daha karmaşık görünüyor. Şimdilik iki teklif birbirinden çok uzak ve ortak zemin bulmak için temasların hızlandırılması gerekecek. Brezilya’nın başındaki Lula da Silva’nın varlığı AB’ye umut veriyor çünkü başkan bu birliği bir “öncelik” olarak görüyor. Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, yıl sonuna kadar bir anlaşmaya varmayı umuyor, ancak önce tüm Latin Amerika ürünlerinin Avrupa’dakilerle aynı çevre standartlarına tabi olmasını isteyen Fransa’nın dezavantajlarını aşması gerekiyor. Brezilya lideri ise bu taleplerin “korumacı çıkarları” gizlediğini garanti etti.
Avrupa yatırımları: yeşil geçiş ve mineraller
Çin’in büyük harcamalarına rağmen AB, toplam 693 milyar avroluk yatırımla CELAC ülkelerindeki ana yatırımcı olmaya devam ediyor. Bu miktara, Brüksel’in biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve iklim değişikliğine karşı mücadeleye özel önem vererek sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için taahhüt ettiği 45.000 milyon daha eklenmelidir.
Bu strateji kapsamında AB ile Latin Amerika arasında 6.000 kilometrelik bir fiber optik kablo ile bağlantı kurulması ve madenlerin değer zincirine dayalı bir endüstrinin geliştirilmesi yer alıyor. Latin hükümetleri, Avrupa yatırımları üzerinde daha fazla karar alma gücüne sahip olmak ve bu sektörü teşvik ederek kendilerini “sadece madencilik” imajından uzaklaştırmak istiyor. Çin, yarı iletkenler gibi pazarların büyük bir bölümünü tekelleştirdiği için Avrupa da bu gelişmeyle ilgileniyor.
Ukrayna’nın işgali: tarafsızlık ile Moskova’ya destek arasında
CELAC’ı oluşturan 33 Devlet, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline ilişkin çok farklı pozisyonlar benimsemiştir. Çoğu tarafsız bir pozisyonu korumayı tercih etti: barıştan yanalar, ancak Rusya’ya yaptırım uygulamıyorlar veya Kiev’e silah sevkiyatını desteklemiyorlar. Bunlar arasında Brezilya, Meksika, Arjantin ve Kolombiya var. Kremlin’in Bolivya, Küba, El Salvador, Nikaragua ve Venezüella gibi bölgede müttefikleri de var ve onlara destek karşılığında insani, teknik ve askeri yardım gönderiyor.
Bu hafta Brüksel’de düzenlenen EU-CELAC zirvesinde, Latin Amerika ve Karayip liderleri Ukrayna’daki savaşı açıkça kınamaktan ve Moskova’dan bahsetmekten kaçındı. Ölçülü bir açıklamada, kendilerini barışı sağlamak için diplomatik çabaların önemini savunmakla sınırladılar ve çatışmanın dünya çapında neden olduğu “muazzam acılar” için ağıt yaktılar.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve Bolivya lideri Luis Arce, Kiev’e verilen askeri yardıma atıfta bulunarak AB ve ABD’den “silahlanma yarışına” son vermelerini istedi. Ayrıca Küba, Nikaragua ve Venezüella, Daniel Ortega hükümetinin desteği olmadan devam eden belgenin dili konusunda baştan çekincelerini gösterdi.
Çin: Siyasi Bağlar ve Trilyonlarca Kredi
Asya devi son yirmi yılda CELAC ülkeleriyle diplomatik ilişkilerini özellikle 2016’dan beri paylaştıkları forum ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği masasına katılımlarıyla güçlendirdi. Başkan Xi Jinping, göreve başladığından beri bölgeyi on bir kez ziyaret etti.
Ve Çin’in gücü sadece siyasi değil. 2020 ile 2022 arasında Pekin, kamu şirketlerine ve Latin Amerika hükümetlerine trilyonlarca avroluk kalkınma kredisi sağladı. Boston Üniversitesi’nin verilerine göre Asyalı devden en çok parayı alan eyaletler, (54 milyara yakın avro ile) Venezuela, 28 bin euro ile Brezilya, 16 bin 500 euro ile Ekvador ve 15 bin 300 euro ile Arjantin oldu.
Latin Amerika da son yıllarda Çin ile ticaretini artırarak 2020 yılında 289.000 milyon avroya ulaştı. Asya ülkesinin Peru, Kosta Rika ve Şili ile de serbest ticaret anlaşmaları var; Uruguay ve Ekvador ile anlaşmalar müzakere sürecinde.
Ticaret: Mercosur ve Şili ve Meksika ile yapılan anlaşmalar
AB’nin Latin Amerika ve Karayipler’de önemli ticari çıkarları vardır. Ukrayna’daki savaşın ardından ise bölge ile serbest ticaret anlaşmaları imzalama çabaları arttı. Avrupa ekonomisi için Şili ve Meksika ile anlaşmaların yenilenmesi elzemdir; ve Mercosur (Arjantin, Brezilya, Paraguay, Uruguay ve Venezuela) ile anlaşmanın engelini kaldırın.
Aralık ayında Şili ile prensipte bir anlaşmaya vardıktan sonra, iki partinin 2024’te yürürlüğe girmesi için prosedürleri hızlandırması gerekiyor. Meksika söz konusu olduğunda, yasal teklif hâlâ Obrador Yürütme Kurulu’nun nihai onayını bekliyor, bu nedenle Avrupa Parlamentosu’nun mevcut yasama organı için zamanında sonuçlanıp sonuçlanmayacağı belli değil.
Mercosur ile anlaşmanın engelinin kaldırılması daha karmaşık görünüyor. Şimdilik iki teklif birbirinden çok uzak ve ortak zemin bulmak için temasların hızlandırılması gerekecek. Brezilya’nın başındaki Lula da Silva’nın varlığı AB’ye umut veriyor çünkü başkan bu birliği bir “öncelik” olarak görüyor. Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen, yıl sonuna kadar bir anlaşmaya varmayı umuyor, ancak önce tüm Latin Amerika ürünlerinin Avrupa’dakilerle aynı çevre standartlarına tabi olmasını isteyen Fransa’nın dezavantajlarını aşması gerekiyor. Brezilya lideri ise bu taleplerin “korumacı çıkarları” gizlediğini garanti etti.
Avrupa yatırımları: yeşil geçiş ve mineraller
Çin’in büyük harcamalarına rağmen AB, toplam 693 milyar avroluk yatırımla CELAC ülkelerindeki ana yatırımcı olmaya devam ediyor. Bu miktara, Brüksel’in biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve iklim değişikliğine karşı mücadeleye özel önem vererek sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek için taahhüt ettiği 45.000 milyon daha eklenmelidir.
Bu strateji kapsamında AB ile Latin Amerika arasında 6.000 kilometrelik bir fiber optik kablo ile bağlantı kurulması ve madenlerin değer zincirine dayalı bir endüstrinin geliştirilmesi yer alıyor. Latin hükümetleri, Avrupa yatırımları üzerinde daha fazla karar alma gücüne sahip olmak ve bu sektörü teşvik ederek kendilerini “sadece madencilik” imajından uzaklaştırmak istiyor. Çin, yarı iletkenler gibi pazarların büyük bir bölümünü tekelleştirdiği için Avrupa da bu gelişmeyle ilgileniyor.